Σακχαρώδης Διαβήτης

Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελείται από μια ομάδα ετερογενών διαταραχών, που έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό τους την αυξημένη συγκέντρωση γλυκόζης στο αίμα. Οι πιο γνωστές κατηγορίες είναι ο διαβήτης τύπου 1 και ο διαβήτης τύπου 2, ενώ υπάρχουν  κι άλλες καταστάσεις που σχετίζονται με διαταραγμένα επίπεδα γλυκόζης όπως ο διαβήτης 1,5 (τύπου LADA), ο διαβήτης κύησης, ο προδιαβήτης και η αντίσταση στην ινσουλίνη.

Διαβήτης τύπου 1

Ο διαβήτης τύπου 1 ή ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης, όπως μαρτυρά και το όνομά του, είναι μια χρόνια πάθηση στην οποία το πάγκρεας παράγει ελάχιστη ή καθόλου ινσουλίνη. Αυτό συμβαίνει λόγω του ότι τα β-παγκρεατικά κύτταρα, όπου και φυσιολογικά παράγεται η ινσουλίνη, έχουν υποστεί αυτοάνοση καταστροφή.  Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που απαιτείται για να εισέλθει η γλυκόζη στα κύτταρα του οργανισμού μας.  Χωρίς ινσουλίνη, η γλυκόζη δεν μπαίνει αποτελεσματικά στα κύτταρα και έτσι οι συγκεντρώσεις της στο αίμα είναι ιδιαίτερα υψηλές. Αν και ο διαβήτης τύπου 1 εμφανίζεται συνήθως κατά την παιδική ή εφηβική ηλικία, μπορεί να αναπτυχθεί και σε ενήλικες.

Δεδομένου ότι σε αυτή την πάθηση η παραγωγή ινσουλίνης είναι μηδαμινή, χορηγείται ινσουλίνη εξωγενώς. Αυτό σημαίνει, ότι πρέπει οι υδατάνθρακες που προσλαμβάνετε από τη διατροφή σας να συνδυαστούν με τις μονάδες ινσουλίνης που θα κάνετε. Συγκεκριμένα, οι υδατάνθρακες είναι το συστατικό της τροφής που αποτελείται από 1 ή περισσότερα μόρια σακχάρου (γλυκόζης) και είναι οι κύριοι υπεύθυνοι για την αύξηση σακχάρου μετά από ένα γεύμα. Οι πρωτεῒνες και τα λιπαρά της διατροφής δεν επηρεάζουν άμεσα το σάκχαρο του αίματος. Παρόλα αυτά το επηρεάζουν έμμεσα, καθώς καθυστερούν την απορρόφηση των υδατανθράκων όταν λαμβάνετε μια σύνθετη τροφή.

Μέσω της διατροφικής εκπαίδευσης και παρακολούθησης, στόχος μας είναι:

  • Να μοιράσουμε τους υδατάνθρακες που προσλαμβάνετε μέσα στην ημέρα σε 3-6 γεύματα, με βάση το σχήμα ινσουλίνης που ακολουθείτε.
  • Να μάθετε να υπολογίζετε τους υδατάνθρακες της τροφής και να τους αντιστοιχίζετε με τις μονάδες ινσουλίνης, ώστε να είστε πιο ευέλικτοι
  • Να μάθετε να διαβάζετε ορθά τις ετικέτες τροφίμων και εκτιμάτε το περιεχόμενο υδατανθράκων σε γεύματα εκτός σπιτιού
  • Να μάθετε να αντιμετωπίζετε αποτελεσματικά καταστάσεις υπογλυκαιμίας
  • Να ενσωματώσετε τη φυσική δραστηριότητα στη ζωή σας, χωρίς να διαταράσσονται τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα

Απώτερος στόχος μας είναι να ομαλοποιήσετε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, ώστε να αποφύγετε μακροπρόθεσμες επιπλοκές της νόσου (νεφροπαθεια, αμφιβληστροειδοπάθεια, νευροπαθεια, καρδιαγγειακά νοσήματα)…

Διαβήτης τύπου 2

Ο διαβήτης τύπου 2 έχει μείνει γνωστός ως διαβήτης ενηλίκων, ενώ εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα στους ηλικιωμένους. Αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι μπορεί να ξεκινήσει και από την παιδική ηλικία, κάτι που πιθανόν οφείλεται στην ραγδαία αύξηση της παχυσαρκίας σε νεαρές ηλικίες.

Στον διαβήτη τύπου 2, υπάρχουν δύο αλληλένδετα προβλήματα στη διαχείριση του σακχάρου.  Πρώτον, το πάγκρεάς δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη  και δεύτερον, τα κύτταρα του οργανισμού ανταποκρίνονται ελάχιστα στην ινσουλίνη και τελικά λαμβάνουν λιγότερη γλυκόζη. Όταν σε μακροχρόνια βάση τα επίπεδα γλυκόζης είναι υψηλότερα του φυσιολογικού μπορεί να εμφανιστούν διάφορες επιπλοκές της νόσου όπως νεφροπαθεια, αμφιβληστροειδοπάθεια, νευροπαθεια, καρδιαγγειακά νοσήματα.

Αναφορικά με την αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 2, στην πρώτη γραμμή θεραπείας είναι η ρύθμιση του σωματικού βάρους, η άσκηση και η σωστή διατροφή. Εάν αυτά δεν επαρκούν για την ομαλοποίηση το σακχάρου στο αίμα χορηγούνται αντιδιαβητικά φάρμακα και αν χρειαστεί, ινσουλίνη. Στη διατροφή των ατόμων με διαβήτη δίνουμε έμφαση στην σταθεροποίηση των ωρών των γευμάτων, στα προϊόντα ολικής άλεσης, στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, στα τρόφιμα χαμηλού γλυκαιμικού φορτίου, στις άπαχες πηγές πρωτεϊνης , στα «καλά» λιπαρά ενώ μειώνουμε, παράλληλα, την πρόσληψη απλών σακχάρων.

Μέσω της διατροφικής εκπαίδευσης και παρακολούθησης, στόχος μας είναι:

  • Να ρυθμίσετε το βάρος σας σε φυσιολογικά επίπεδα
  • Να ενσωματώσετε τη φυσική δραστηριότητα στη ζωή σας
  • Να εδραιώσετε συγκεκριμένη συχνότητα γευμάτων και μοιράσουμε τους υδατάνθρακες που χρειάζεται να προσλάβετε μέσα στην ημέρα, ανάλογα με τη φαρμακευτική σας αγωγή
  • Να μάθετε να διαβάζετε ορθά τις ετικέτες τροφίμων και να εκτιμάτε το περιεχόμενο υδατανθράκων σε γεύματα εκτός σπιτιού